Concentratie en meditatie tijdens performancedag in Den Bosch

De kunst op straat ligt aan ieders voeten

Uit Brabants Dagblad 28 mei 2002

Door Mark van de Voort

Even sta je stil in opperste verwondering. Wat gebeurt daar nu weer op straat? Een vrouw rolt in vervoering over de straatstenen, terwijl verderop een man kleine papiertjes in schoenen propt. De scheidslijn tussen kunst en werkelijkheid was gisteren weer even heel dun. Op en rondom de Bossche Markt vonden acht performances plaats van binnen- en buitenlandse kunstenaars.

Stichting Performance uit Den Bosch houdt al sinds 1996 bijzondere evenementen met theatrale kunstenaarsacties. Korte en langdurige performances vinden meestal in de buitenlucht plaats en lokken de meest wonderlijke reacties uit van toevallige voorbijgangers. De ene passant loopt al schouderophalend voorbij, terwijl de ander verbouwereerd blijft kijken. Van: 'Dit kan alleen in Den Bosch', tot: 'Hij wet echter niet van ophouden, die gozer'.

Met het project Streetlevel stond de performancekunst gisteren precies in het middelpunt van de belangstelling. Want de Bossche Markt is één van de drukst bezochte plekken, ook op een zondag. Dagjesmensen en terrasbewoners stonden ineens oog in oog met de kunstenaar en zijn private gedachtenwereld. Performancekunst is een intieme, soms dieppersoonlijke vorm van beeldende kunst, en niet altijd even makkelijk te doorgronden. Sommige performances snijden zelfs door de ziel en kunnen zeer confronterend zijn.

Oorlogsveteraan

Echt confronterend werd het schouwspel zelden. De uitgenodigde kunstenaars waren mededeelzaam en zoals het op een echte markt betaamt, bereid om hun acties toe te lichten. Alle performances vonden open en bloot plaats, en er hing een gemoedelijke sfeer. De Engelse kunstenaars Andre Stitt en Stuart Brisley staan bekend om hun compromisloze performances uit het verleden, waarbij ze zichzelf maar ook de toeschouwer niet sparen. Dit keer deed Stitt zich voor als oorlogsveteraan die zorgvuldig al zijn trauma's en angsten noteert in twee logboeken. Hij had zich verschanst in een restaurant, en toeschouwers werden ruimhartig getrakteerd op allerlei versnaperingen.

Ook Brisley hield een amusante lezing over de wondering van uitwerpselen. Hij had zelfs plannen om een expositie met 'shit' samen te stellen.

"Binnenkort in het Stedelijk in Amsterdam te bewonderen", zo hoopte hij.

Zen-houding

Concentratie, meditatie en nauwkeurigheid voerden gisteren de boventoon. Onbetwiste winnaar was de Ier Alastair MacLennan. Met een Zen-boeddhistische houding voerde hij zo'n twaalf uur lang zijn acties uit op het midden van de markt. De Spaanse kunstenares Esther Ferrer maakte een ereronde voor Jeroen Bosch, waarbij ze elke stap over de markt met een stuk plakband markeerde.

Het echte handwerk kwam van de Amerikaan Jimmie Durham. Met een jobsgeduld werkte hij aan een klein houten wagentje, waarbij hij keer op keer zijn stramme gewrichten op de proef stelde.

'Is-ie nou al bezig aan zijn doodskust", verzuchtte iemand. Niet alleen de performances, maar ook de hele entourage en de kleurrijke commentaren maken deel uit van het kunstwerk. Kunst verbroedert en ligt op de straat bleek gisteren eens te meer.